ادامه ی رهاب

رهاب استاد دوامی

اساساً ملودي اين آواز كه مرحوم استاد دوامي خوانده اند، به استناد رديف هاي آواز مكتب اصفهان روايت استاد عباس كاظمي و ديگر اساتيد ايران ، رهاب يا رهاوي نيست ! بلكه مسيح است با نام رهاب و دليل اين موضوع بر ميگردد به اينكه بدانيم گوشه ي زنگوله ومسيح در يك پرده هستند و حالت بيداري و آگاهي دهنده دارند. اما به نظر مولوي رهاب آرامش دهنده است .

مولانا:    

درخواب کرده ای ز رهاوی مرا کنون                  بیدار کن به زنگله ام کانم آرزوست

رهاب  حسن منصوری

متأسفانه شعري كه ايشان انتخاب كرده اند به وزن كرشمه است و اين انتخاب با الگويي كه ازمرحوم استاد عباس كاظمي درس گرفته اند مطابقت ندارد.  . و كرشمه براي خود مقوله اي ديگر است......

رهاب  استاد حسن کسایی

با  درود به روان استاد عزيز و عذر خواهي ، متأسفانه ايشان هم شعري را براي رهاب استفاده نموده اند مخصوص همايون است و مناسب رهاب نيست

رهاب  استـــــــــــاد اقبـال آذر

استاد اقبال عزيز هم شعر رهاب را به وزن كرشمه انتخاب كرده اند و در ابتدا و تحرير درآمد به اختيار يا سهواً  از گستره رهاب خارج و به پرده ي شهناز (قرچه در شيوه ي تهران) رفته اند

رهاب استاد عباس کاظمـی

مرحوم استاد عباس كاظمي بارها و در محافل مختلف رهاب را با اين شعر خوانده اند :

در طواف شمع مي گفت اين سخن پروانه اي

سوختم زين آشنايان اي خوشا بيگانه اي

كه بحر عروضي آن عبارت است از :

بحر رمل مثمن محذوف يا به عبارتي :

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن

اميدوارم اين بررسي مورد توجه و استفاده هنرجويان آواز ايران قرار بگيرد انشالله

 *************************

خالي از لطف نيست!

ساقی نامه هوشمـند عقیلــی!

 

 

 

رهاب (رهاوی)

مکتب اصفهان روایت مرحوم استاد عباس کاظمی

                         

يكي از ويژگي هايي كه اين رديف را از ديگر رديف ها متمايز مي كند اين است كه دستگاه شور در اين رديف با گوشه ي رهاب آغاز مي شود و شور در واقع از جايي شروع مي شود كه ديگر رديف ها به آن شهناز و سلمك گفته اند . گوشه رهاب از نظر تحرير يكي از متنوع ترين گوشه هاست و تحرير هاي مختلفي در آن به كار رفته است و از نادر گوشه هايي است كه در آن از تحرير متصل به شعر استفاده مي شود .اين تحرير بلافاصله بعداز سيلاب آخر هردومصراع (اي) به كار ميرود و آن را كامل مي كند .

در مصراع اول گردش ملودي حول صداهاي "ر" مي و "فا " است ودر پايان با حالت مخصوصي (همراه با تحرير) از سل به فا مي رود اما مصراع دوم كاملا با مصراع اول متفاوت است و ضمن اشاره به گوشه اي ديگر از صداي :لا" نيز استفاده مي شود... 

دیگر گوشه های دستگاه شور مکتب اصفهان روایت مرحوم استاد عباس کاظمی

رهاب - سیخی-طرز - قرچه - رهاب مسیح - کرشمه - داغستانی اول - داغستانی دوم - تخت خسرو - اورنگی - ملانازی - سماع صوفیان - نغمه قمری - شبدیزی - ماورألنهری - راوندی - برازجانی - نخجیری - زیرافکن - شور - رضوی - آشوروند - شهرآشوب - طوسی - حاج حسنی - صفا - سوز وگداز - ملک حسینی - راز و نیاز - سروستانی - جهرمی - دشستانی - لرستانی - گریلی - گریلی شستی - شهناز  - سلمک - حسینی آذربایجانی - مثنوی شور

رهاب  در شیوه ی تهران  مسیح و  شهناز و سلمک » قرجه و رضوی  نامیده می شوند. 

مولانا:    

درخواب کرده ای ز رهاوی مرا کنون                  بیدار کن به زنگله ام کانم آرزوست

 

 

غزل

اگــر مِـي را حـريفي ساقیا ميـخــانه اش  بـا مـن         گر از مستي هراسي نعره ي مستانه اش با من 

مگــــو دل نيست تا راز حـريفـــــان را نگهـــدارد        سـر ميـنــــــايِ مـي را بـاز كـن پيمـانه اش بامن 

به نوري در دل تاريك خود كــــــن پرتو  افشــاني        بر افــــروز از حقيقت شمع را پروانه اش با من 

مكــن اي همسفر درراه عشق انديشه از غربت         غـــم بي خانمـاني را مخور  كاشــــانه اش با من 

اگــــر خواهي كـه بشناسند در نيكي تـرا مــــردم         به اوج شهرتت خواهم رساند افسانه اش با مـن 

نمي خواهي بجزحكمت دگـــــردرسـي بيـــاموزي         بـود كسب كمــــالـت آرزو فـــــرزانـه اش با مـن 

                                مگـو جانانه اي كـو تا براهش جان فـــدا ســازم 

                                بگيراي كاظمي جان رابه كف جانانه اش با مـن