مرغ سحر اشتباه ترين آهنگ موسيقي ايران!!
قبل از انقلاب متأسفانه در موسيقي ما، اشتباهات زيادي وجود داشته و چون ازدحام اساتيد بوده و رقابت در عرضهي آثار بوده و آنچنان كنترلي هم صورت نميگرفته پشت سرهم و آهنگ روي آهنگ بيرون آمده كه به خودي خود موجب اشتباهاتي ديگر در انتخاب شعر و آهنگ و مناسبت و.... شده است. بطور مثال ساده ترين اشتباه اين است كه آهنگي را كه بايد زن ميخوانده ، مرد خوانده و آهنگي كه بايد مرد ميخوانده زن خوانده است كه از اين دست آثار بسيار است.. اشتباه در تلفظ كلمات كه بي حدّ است . تحرير هاي غلط با صداهاي غلط كه متأسفانه دامن گير خواننده هاي بعداز انقلاب نيز شده است حتّي بعضيها كه خودشان را مالك موسيقي ايران ميدانند اساساً كلمات را ناقص ادا ميكنند و سرفههاي خودشان را نيز جزء رديف آواز ايران به حساب ميآورند و آمدند به قول خودشان تحرير هاي كف گير را برانداختند !!! و بيشتر اهل موسيقي و يا عامه نيز به اين امر واقفند!! باز به اشتباهات خودشان ادامه ميدهند........ البته اين ضعف را مي توان گردنگير مربيان آنها كرد كه اصولا چرا روشي كه تدوين درست و حسابي نداشته و به مفاهيم توجهي نميشده تدريس شده است ! بسياري از آثار هنرمندان گرامي را بررسي كرديم و به اين اشكالات برخورديم . اين روز ها هم متأسفانه به طرق مختلف بعضي اشتباهات به جمع قبلي افزوده شده است و به بهانهي صدا سازي از 6 ماه تا 4 سال وقت و پول هنرجو را به هدر ميدهند و يك حنجرهي كاملا متلاشي و ناقص تحويلشان ميدهند.؟ حالا ديگر واقعاً لازم است بعضي نكات را ياد آور شويم شايد جوانان عزيزي كه به ما اعتماد ميكنند و وقت و زندگيشان را در اين راه ميگذارند نتيجه اي حاصلشان شود و راه را از چاه تشخيص بدهند و با اين معضلاتي كه در موسيقي پيش آمده و ادامه دارد مقابله كنند. بعضي محافل و بعضي آقايان گردهمايي و كنفرانسهاي آسيب شناسي موسيقي ايران را برگزارميكنند غافل از اينكه خودشان يكي از آسيبهاي موسيقي ايران هستند!! برگرديم به موضوع اشتباهات آهنگهاي ايران . يكي از آهنگهايي كه بيش از همه ذهن علاقمندان را درگير كرده و مورد بحث ما نيز هست، آهنگ اشتباه مرغ سحر است كه ميليونها بار پخش شده و تا اين تاريخ هيچكس نيامد بگويد آقا اين چه آهنگيست ؟! عده اي آمدهاند و در توجيه گفته اند كه اين شعر و آهنگ انقلابي و سرود آنچناني بوده و فلان و بهمان !! گفتيم درست! ولي آقا مگر قرارنيست تطبيق شعر و موسيقي هم نقشي در اثر دارا باشد ؟؟!! حرف و سؤال ما اين است ،آقا اگر اين آهنگ اعتراضي بوده كه جايگاهش ماهور نيست .! اگر هشدار دهنده بوده كه بازهم جايگاهش ماهور نيست اگر خواسته غمي را انتقال دهد باز هم جايگاهش ماهور نيست اگر پند آموز بوده بازهم جايگاهش ماهور نبوده و نيست . خداوكيلي يكي از ، بزرگان موسيقي ايران بيايند تكليف ما را با اين آهنگ معلوم كنند ..!! نه مثل اون آقاي استاد موسيقي ايران كه متأسفانه بعنوان رديف دان موسيقي ايران مدتي هم ممتحن رديف بودند! در جلسه پرسش و پاسخ دردانشگاه سوره در جواب سؤال بنده كه پرسيدم آقا نوروز عرب چيست !؟ فرمودند ما در قديم آواز هاي نوروز زياد داشته ايم وقتي اعراب حمله كردند گقتند حالا يكيش هم نوروز عرب باشد!!!! گفتم آقا اگر در آن لحظه انگليس هم حمله كرده بود مي گفتند يكيش هم نوروز انگليس باشه !؟ كه فقط رنگ رخساره ي ايشان قرمز شد و جوابي ندادند!!!! آقا اصلا و اساساً بنده اشتباه ميكنم ، يك نفر بيايد اين موضوع را براي همه روشن كند كه عوام نيز از ذوق الكيشان پايان هر اجراي موسيقي داد نزنند مرغ سحر مرغ سحر!!!!!!! و خواننده هم ذوق كند كه چقدر طرفدار دارد و اين آهنگ اشتباه را مكرراً به سمع و مردم برساند......طرف تا چند روز پيش از انقلاب ترانه هاي صفحه اي 5 ريال سرخيابان لاله زار را جمع ميكرده و آمده كتاب تصنيف چاپ كرده حالا شده كار شناس موسيقي ايران .!! يا اينكه يك آقائي به حساب اينكه چند روز به منزل مرحوم استاد بنان مي رفته و حالا و سر و ساماني دارد كتاب چاپ مي كند و در جايي توضيح مي فرمايند كه: دستگاه ماهور بهترين دستگاهي است كه ميشده براي مرغ سحر در نظرگرفت !! حالا ملاك و مستندات ايشان چي بوده خدا مي داند ! ! آقا اينگونه مي شود كه استاد! خواننده خودرو ملي ! با مجله ي هنر مصاحبهاي انجام ميدهد وخطاب به اهالي موسيقي اصيل اظهار فضل مي فرمايندكه : يك عده الكي خوش دور هم جمع شدهاند و به هم استاد استاد ميگويند و هيچي حاليشان نيست !!. و اضافه مي فرمايند اين چه موسيقي اصيل و سنتي است كه اجرايش در عروسي و عزا فرقي نميكند .!!!!! اگر اوضاع در هم وبرهم موسيقي همين باشد كه بايد سخنان گهر بار ايشان را بپذيريم ......قضاوت باشما
(با درود به روان پاك شاعر محترم تصنيف مرغ سحر) ح.س 9/3/1392
پا ورقي:
روح اله خالقي –نظري به موسيقي
گام ماهور نشاط آور است و به همين دليل مارش هاي با هيجان و پر شور نظامي را در گام ماهور اجرا مي كنند.
بهروز وجداني – فرهنگ موسيقي ايران
ماهور آوازي است باوقار و خواننده در موقع سُرايش اين آواز در صورتي كه شعر مناسبي انتخاب كرده باشد نشاط مخصوصي به آن اضافه خواهد كرد.
ماهور . اِ : تپه های مسلسلی که در دامنه ٔکوه پدید باشد( ناظم الاطباء). هریک از تپه های پیوسته که در دامنه ٔ کوه پدید باشد. حصه ٔ پیش آمده ٔ کوه .
ح.س: در حقيقت تپه هايي چشم نواز با منحني هاي لطيف و روحبخش هستند كه بريدگي و زاويه هاي تند و تيز درآن ديده نمي شود (تپه ماهور)
(فرهنگ فارسی معین ).
یادداشت به خط مرحوم دهخدا . ماهور: نام شعبه ای است از موسیقی
(برهان ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). نام یکی از دو شعبه ٔ «نوا» است و شعبه ٔ دیگر (نوروز خارا ) است .
(فرهنگ نظام ). شعبه ٔ نهم از 24 شعبه ٔ موسیقی قدیم .
(فرهنگ فارسی معین ). در آن دو قول بوده است .بعضی آن را پنج نغمه دانسته اند و بعضی هشت ، و گفته اند که مرکب است از گردانیا و عشاق که گردانیا مقدم باشد. آنان که ماهور را پنج نغمه دانسته اند گردانیا وعشاق را در یک بعد ذوالخمس مندرج داشته اند... و آنان که ماهور را هشت نغمه دانسته اند گردانیا و عشاق رادر یک بعد ذوالکل مندرج گردانیده اند،